Pasieanta- ja geavaheddjiidvásáhusat bálvalusaiguin koronapandemiijas 2020:s
Čoahkkeraporta jearaldatskovveiskkadeamis ja fokusjoavkojearahallamiin. Oktasašprošeakta gaskal Dearvvašvuođabearráigeahču geavaheddjiidráđi ja Dearvvašvuođabearráigeahču
Dearvvašvuođageahču raporta – čoahkkáigeassu sámegillii 6/2020
Koronapandemiija lea váikkuhan máŋgga geavaheaddjijoavkku bálvalusfálaldahkii. Dearvvašvuođabearráigeahčču lea ovttasbargan Geavaheddjiidráđiin geavaheaddjiiskkademiin. Mii háliideimmet čalmmustahttit makkár rievdamat leat leamaš bálvalusain pandemiija áiggi ja makkár váikkuhusat dáid rievdamiin leat leamaš geavaheddjiid ja pasieanttaid dearvvašvuhtii ja eallinkvalitehtii.
Raportas ovdanbuktojuvvojit iskkadeami bohtosat ja árvvoštallamat. Olusat vástidit ahte sii leat ožžon unnánat bálvalusaid ja heajut dearvvašvuođa ja eallinkvaliteahta. Čakčamánus leat máŋggas geat vástidit ahte bálvalusain ii leat seamma dássi dál go lei ovdal pandemiija. Lagabui 70 proseantta sis geat leat vástidan jearaldatskovi, leat hearkkit. Leat geavaheaddjit geat ožžot ollu veahki stuorrá osiid jándoris, ja geavaheaddjit geain leat máŋggabealat bálvalusat. Stuorra oassi oapmahaččain leat mealgat eanet veahkehan pandemiija áiggi.
Eatnašat sis geat leat ožžon unnánat bálvalusaid, vástidit ahte sii unnán dahje hui unnán besse ieža váikkuhit go bálvalusfálaldat rievdaduvvui. Sii háliidedje maid eanet diehtojuohkima. Go bálvalusat rievdaduvvojit de galget geavaheaddjit ja pasieanttat oažžut dárbbašlaš ja heivehuvvon diehtojuohkima ja sis lea riekti váikkuhit dasa – maiddá go lea pandemiija.
Lea sivva fuolastuvvot go oaidná bohtosiid mat muitalit mo muhttin daid hearkkimus geavaheddjiid dilli lea. Lea geatnegahtton ahte bálvalusas lea oppalašgeahčastat geavaheddjiid dáfus geain leat viiddis ja máŋggabealat bálvalusat ja lea geatnegasvuohta áiggis áigái dahkat individuálalaš árvvoštallamiid leatgo bálvalusat dohkálaččat ja oktiivástiditgo dárbbuiguin mat geavaheaddjis leat. Dearvvašvuođabearráigeahčču vuordá ahte doaimmahagat ásahit doaibmabijuid eastadit njoammuma almma ahte dat mielddisbuktá vuoigatmeahttun váikkuhusaid hearkkes joavkkuide.