Hei, ja bures boahtin NAVi! Jus guoská ekonomalaš sosiálaveahkkái, gaskaboddosaš ássanfálaldahkii dahje eará sosiála bálvalusaide, deaddel ovtteža (1)»
Nav oktavuođaguovddáža iskkadeapmi 2020-2021 Oassi riikkaviidosaš Nav sosiála bálvalusaid fidnema iskkadeamis
Čoahkkáigeassu Dearvvašvuođageahču raporttas 5/2021
Nava sosiála bálvalusat leat čálgoservodaga maŋemus sihkkarvuođafierpmádat. Lea danne earenoamáš deaŧalaš ahte geavaheaddjit álkit fidnejit bálvalusaid. Nav oktavuođaguovddáš lea vuosttaš oktavuođabáiki geavaheddjiide geat váldet oktavuođa Navin telefovnna bokte, ja doaibmá čanastatlađasin gaskal geavaheaddji ja Nav-kantuvrra. Dearvvašvuođabearráigeahčču lea iskan movt telefovdnačoavddus váikkuha sosiála bálvalusaid fidnemii.
Iskkadeapmi čájeha ahte geavaheaddjit deaividit bargiiguin geain leat buorit ságastallangálggat. Seammás oaidnit mii cakkiid telefovdnabálvalusas sáhttet dahkat daid sosiála bálvalusaid unnit olámuddui geavaheddjiide. Váikkuhusat leat ahte geavaheaddjit eai álo oaččo rievttes veahki rievttes áigái. Dearvvašvuođabearráigeahčču oaivvilda ahte fuomášumit leat duođalaččat.
Geavaheaddjit geat váldet oktavuođa sosiála bálvalusaid birra dárbbašit dávjá eanet dieđuid ja bagadeami go dan mii lea Nav oktavuođaguovddáža vástádus ovddasvástádussuorgi, ja fertejit biddjot oktavuhtii Gieldda Nav-kantuvrrain oažžut vástádusa. Nav kantuvra vástida dušše soames háve telefovdnajearaldagaid mat bohtet oktavuođaguovddážis ja Nav oktavuođaguovddáš ferte sáddet dieđu ahte geavaheaddji háliida oktavuođa. Geavaheaddjit fertejit danne vuordit ođđasit, ja dat sáhttá ádjánit ovdal go sii ožžot veahki maid dárbbašit.
Sosiála bálvalusat galget addot individuála árvvoštallamiid maŋŋil, vai geavaheaddji oažžu veahki iežas dihto dárbui. Buorre sosiála bargu lea eaktun dahkat dakkár árvvoštallamiid, ja lea danne Nav-kantuvra mii galgá veardidit mat leat rievttes rávvagat iešguhtege geavaheaddjái.
Sosiála bálvalusaid telefovdnabálvalus lea hejot ruohtastuvvon, sihke lágain ja šiehtadusain. Dat dahká váttisin sidjiide geaid ovttasvástádus čoavddus lea oažžut ollislaš gova movt dat doaibmá praktihkalačcat geavaheddjiide ja álggahit deaivilis buoridandoaimmaid dahkan dihte bálvalusaid fidnema jođáneabbon ja buorebun telefovnnas.
Dearvvašvuođa bearráigeahčču ávžžuha fágaeiseválddiid ja gielddaid álggahit doaibmabijuid mat sihkkarastet ahte bálvalusaid fidne álkit telefovnnas nu ahte geavaheaddjit ožžot veahki dárbbuide mas lea rievttes viidodat ja rievttes áigái.